Data ostatniej aktualizacji: 12.07.2022
Picie kawy chyba od zawsze wywoływało emocje. Z jednej strony trudno sobie odmówić małej czarnej czy aromatycznej latte, z drugiej sięgnięcie po dodatkowe filiżanki nierzadko wiąże się z wątpliwościami. A co jeśli picie kawy wcale nie musi być… złe? I co więcej - znalazło miejsce w najnowszej piramidzie zdrowego żywienia.
Spis treści:
2. Kawa organiczna: dobra dla Ciebie, dobra dla świata
3. Jak picie kawy organicznej wpływa na nasze zdrowie
4. Kawa speciality: jeszcze lepsza kawa organiczna
Ten artykuł przeczytasz w 4 minuty.
Prawdziwy koszt kawy
Kawa jest jednym z najczęściej sprzedawanych produktów na świecie. Zapotrzebowanie na nią jest spore, możliwości uprawy ograniczone, a ceny produkcji - jak to w handlu - im niższe, tym lepsze.
Rzeczywisty koszt najpopularniejszych kaw dostępnych na rynku rzadko jest widoczny gołym okiem. A mieści się w nim masowe stosowanie chemicznych nawozów, bezmyślne niszczenie lasów pod uprawy oraz wciąż żywe wykorzystywanie pracowników.
Kawa organiczna: dobra dla Ciebie, dobra dla świata
Na szczęście świadomość konsumentów kawy w Polsce rośnie. Przybywa miejsc, w których bez przeszkód zamówi się kawę organiczną. I chociaż nazewnictwo (kawa organiczna zastępowana jest czasami ’’kawą bio’’ lub ‘’kawą eko’’) może z początku budzić niejasności, to warto skusić się na filiżankę.
Żeby produkt mógł pochwalić się na opakowaniu charakterystycznym zielonym liściem (lub tzw. eko-liściem), musi spełniać szereg wymogów. Przede wszystkim ekologiczna uprawa oznacza całkowitą rezygnację ze stosowania sztucznych nawozów i pestycydów. Ponadto przed przyznaniem eko-liścia, każda uprawa musi przejść min. 12-miesięczny proces przekształcenia - z tradycyjnej na ekologiczną. Zabronione jest dawanie roślinom antybiotyków i hormonów przyspieszających wzrost, a także korzystanie z nasion GMO.
,,…szacunek do smaku łączy się z szacunkiem do drugiego człowieka. Zarówno do tego, który tę kawę pije, jak i do tego, który tę kawę tworzy.”
Ważna jest również kwestia zachowania bioróżnorodności, która nierzadko wiąże się z powtórnym zalesianiem terenów plantacji lub sadzeniem kawowych krzewów w cieniu drzew. Obecność innych roślin na terenach uprawnych pomaga gospodarować lepiej wodę oraz tworzyć miejsce do życia dla zwierząt z obszarów tropikalnych, nierzadko zagrożonych wyginięciem.
Na rezygnacji z pestycydów zyskują jednak nie tylko tereny uprawne, ale i pracujące na niej społeczności. Spora część chemikaliów stosowanych na poza europejskich, tradycyjnych uprawach, została przez Unię Europejską zakazana z powodu zbyt dużej toksyczności. Jednak m.in na rynku brazylijskim te same substancje są wciąż dozwolone, mimo kolejnych potwierdzeń o ich szkodliwości.
Według badań z 2018 roku pracownicy mający częsty kontakt z pestycydami, nie tylko cierpią na gorsze samopoczucie i mniejsze zdolności regeneracji, ale także są bardziej narażeni na zachorowanie na raka. Niestety równocześnie korzystanie ze sprzętu ochrony osobistej jest wciąż zbyt rzadką praktyką. I chociaż dane różnią się między sobą zależnie od świadomości zagrożenia na danym terenie, to jeszcze w 2021 roku w Etiopii wykazano, że wśród ponad 200 pytanych rolników, aż 90% z nich nie stosowało żadnych środków ochrony!
Inaczej przedstawia się sprawa na certyfikowanych uprawach ekologicznych. Nie używa się na nich substancji toksycznych, zabronione jest zatrudnianie dzieci (według raportu Danwatch jeszcze w 2013 tylko na samych brazylijskich plantacjach pracowało ponad 60 tysięcy dzieci poniżej 14. roku życia). Dba się także o normalne umowy pracy czy wsparcie w przypadku chorób oraz wypadków (w 2016 aż połowa pracowników z kawowej branży nie pracowała na podstawie żadnego oficjalnego kontraktu).
To wszystko sprawia, że wspieranie kawy z upraw organicznych jest nie tylko decyzją ekologiczną, ale także etyczną. Bo to wybór, na którym każdy wygrywa.
Jak picie organicznej kawy wpływa na nasze zdrowie
W badaniach porównawczych kawa organiczna miała wyższy poziom m.in. kwasu chlorogenowego i trygoneliny od kawy konwencjonalnej. Sama tylko trygonelina wpływa na poprawę pamięci, wspomaga porost włosów oraz przyspiesza regenerację komórek nerwowych. Ponadto wydaje się, że brak nawet śladowych ilości pestycydów w ziarnach kawy, może mieć pozytywny wpływ na równowagę hormonalną. W badaniach z 2011 roku wykazano, że aż 30 z 37 powszechnie stosowanych substancji chemicznych blokowało lub naśladowało działanie męskich hormonów!
Niestety mimo coraz większej świadomości problemu, spółki zajmujące się pestycydami starają się w dużej mierze utrudniać prowadzenie badań… Czy warto więc naprawdę sięgać po kawę pozyskiwaną z konwencjonalnych upraw, skoro coraz łatwiej znaleźć zdrową i przyjazną środowisku alternatywę w postaci kawy organicznej?
Za każdą kawą organiczną stoją niezwykli ludzie
Kiedy ludzie z pierwszego świata wchodzą do kawiarni, myślą, że farmerzy, od których pochodzi kawa, są dobrze traktowani. Ale to bullshit. Bo to wszystko jest biznesem, który ma przynosić zyski. Tymi mocnymi słowami zaczyna się krótki filmowy dokument, stworzony przez firmę La Jacoba.
Ta niezwykła kooperatywa powstała dzięki współpracy 24 rodzin, posiadających niewielkie, organiczne farmy w południowej Kolumbii. Misją firmy jest zlikwidowanie roli pośredników, którzy wzbogacają się na ciężkiej pracy farmerów i bezlitośnie dyktują ceny. Dlatego La Jacoba działa inaczej od innych: wysyła ziarna bezpośrednio do palarni, samodzielnie zajmuje się też sprzedażą oraz dystrybucją.
Na tej samej, lecz systemowo przyjętej ścieżce, kawa przeszłaby przez ręce przynajmniej 4 - 5 pośredników. I każdy z nich by na tym zarobił. Wyróżnia nas to, że chcemy być zaangażowani na każdym etapie. Dzięki temu możemy dać farmerom więcej.
La Jacoba powstała z potrzeby sprawiedliwości. Być może dlatego międzynarodowi eksperci widzą w niej budzący nadzieję przykład na świadomą, zrównoważoną uprawę kawy. Taką, w której szacunek do smaku łączy się z szacunkiem do drugiego człowieka. Zarówno do tego, który tę kawę pije, jak i do tego, który tę kawę tworzy.
Kawa specialty: jeszcze lepsza kawa organiczna
Na tym etapie artykułu być może już myślisz, że kawa organiczna to najlepsza kawa, po jaką możesz sięgnąć. I tu Cię zaskoczymy, bo… jest jeszcze coś lepszego. Kawa organiczna o jakości specialty, który według szacunków stanowi zaledwie 1% światowej uprawy.
Co jest jednak w tych ziarnach tak niezwykłego? Po zdobyciu ekologicznych certyfikatów (które już same w sobie są niezłym egzaminem jakości), dochodzą kolejne wymagania. Wszystkie sprawdzane ziarna muszą być jednolitej wielkości oraz mieć ściśle określony poziom wilgotności. Testom poddaje się także smak i aromat. Eksperci oceniają kawę, a jeśli po zsumowaniu otrzyma ona więcej niż 80 punktów w stupunktowej skali, zostaje uznana za kawę o jakości specialty.
Farmerom z La Jacoba - a obecnie jest ich już 10-krotnie więcej niż w momencie powstania kooperatywy - ta sztuka się udała. Do zdobytego certyfikatu ekologicznego mogą z dumą dodawać również znak najwyższej jakości na świecie.
Spróbuj organicznej kawy specialty
Po organiczną kawę specialty warto zajrzeć do Wild Hill Coffee. Znajdziesz tu ziarna z 5 zrównoważonych plantacji z certyfikatami ekologicznymi. Za każdą z nich kryje się nie tylko inny smak i pochodzenie, ale także zadziwiająca opowieść o niezwykłych ludziach, którzy odważyli się zmienić cząstkę świata wokół nich.
Jako kawy do alternatywnych metod parzenia (np. chemexu, aeropressu czy ekspresu przelewowego) polecamy Poranną mgłę nad nad Opalaca z Hondurasu oraz Obłoki nad jeziorem Abaya z Etiopii. Z kolei do tradycyjnego ekspresu lub kawiarki najczęstszym wyborem jest Sen o La Jacoba, ze wspominanej wcześniej kolumbijskiej kooperatywy. Koniecznie zamów ją w zestawie z ziarnami z Brazylii oraz Kostaryki i wybierz swój ulubiony profil smakowy.
Zrób coś dobrego dla siebie i dla świata. Sięgnij po organiczne ziarna specialty i odkryj spokój w kawie.
Źródła:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6209871/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34267994/
https://www.ituc-csi.org/IMG/pdf/danwatch-bitter-coffee-march-2016.pdf
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21523414/
https://www.scientificamerican.com/article/pesticides-may-block-male-hormones/
https://www.youtube.com/watch?v=Im_V9PrrCtQ&t=409s
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29120352/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20182054/